Month: October 2021

එඬේර කොකා / ගව කොකා / Cattle Egret— සංක්‍රමනික ගහනයේ පැමිනීම​…

එඬේර කොකා / ගව කොකා / Cattle Egret— සංක්‍රමනික ගහනයේ පැමිනීම​…

ජගත් ගුණවර්ධන විසිනි මෙරට හමුවන සුදු කොක් (Egrets) විශේශ හතරෙන් කුඩාතමයා වන එඬේර කොකාගේ මෙරට හමුවන ගහනයට සෑම වසකම අගදී විශාල සංක්‍රමනික ගහනයක් එකතුවේ.මවිසින් කලක් පුරා කරමින් තිබෙන නිරීක්ශනයන්ට අනුව මේ සංක්‍රමනික එඬේර කොක් ගහනය නේවාසික ගහනය මෙන් කිහිප ගුනයකින් වැඩිය​.නමුත්,නිතර දකින් නිසා බොහෝ දෙනා කල්පනාවෙන් නොබලන හෙයින් මඟහැරී ගොස් තිබූ එඬේර කොකාගේ සංක්‍රමනය මවිසින් මෙන්ම​,ස්වාධීනව තවත් අධ්‍යයනයක යෙදුනු දීපාල් වරකාගොඩ මහතාගේත් අදහස විය​. ඒ අනුව පසුගිය දශකයේ අප දෙදෙනාම කල අඛන්ඩ නිරීක්ශන මෙය තව තවත් තහවුරු කරන්නක් විය​. එඬේර කොකාගේ සංක්‍රමනික ගහනය මෙරටට සාමාන්‍යයෙන් එලඹෙන්නේ ඔක්තෝම්බර් මස මැද භාගයේ සිට නොවැඹර් මස තෙක් කාලයේදීය​.මෙවරත් එම සංක්‍රමනය මේ දිනවල මුල්…
Read More
කලා හා මානව ශ්‍රාස්ත්‍රීය‍ විෂය ඉගැන්වීමේ සහ ඉගෙන ගැනීමේ (learning) අභියෝග සලකා බැලීමට ප්‍රවේශයක්…

කලා හා මානව ශ්‍රාස්ත්‍රීය‍ විෂය ඉගැන්වීමේ සහ ඉගෙන ගැනීමේ (learning) අභියෝග සලකා බැලීමට ප්‍රවේශයක්…

විජයානන්ද ජයවීර විසින් සිය වෙබ් අඩවිය වන JAYAVOICE හි පළ කරන ලද ලිපියකි. උපුටා ගැනීම: https://jayavoice.com/2020/05/05/කලා-හා-මානව-ශ්%e2%80%8dරාස්ත්%e2%80%8dරී/ අපේ විශ්ව විද්‍යාල වල කලා සහ මානව විද්‍යා විෂය හදාරන ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව ඒ විෂයයන් තරයේ ඉගෙන ගැනීමට දක්වන උනන්දුව මද බව අසන්නට ලැබේ. කලා සහ මානව ශ්‍රාස්ත්‍රීය විෂයන්‍ මෙන් නොව භෞතික, රසායනික හා ජීව විද්‍යා වැනි ශුද්ධ විද්‍යා විෂයයන් ඉගෙන ගැනීම, බොහෝ විට අතීත හා සමීප සුසමාදර්ශයන් (paradigm) වෙනස් කරන සුලු, විද්‍යා පර්යේෂණ නිගමන වලින් මෙහෙය වෙයි. එයට වෙනස් ව කලා හා මානව ශ්‍රාස්ත්‍රීය‍ විෂයයෙහි වෙනස් කම් සිදු වන්නේ නිරන්තරයෙන් සංක්‍රාන්තියට (transition) ලක් වෙන සංස්කෘතියකට එම විෂය ක්ෂේත්‍ර‍ අයත් වන බැවිනි. බොහෝ විට  එම…
Read More
අතුරුදහන් වුණු පුංචි කෝච්චියේ ඉතිහාසගත රසබර කතා

අතුරුදහන් වුණු පුංචි කෝච්චියේ ඉතිහාසගත රසබර කතා

Kusumsiri Wijayawardena Contributor 15 Oct 2021 අදටත් අපි රත්නපුර හරහා ඕපනායකට ගිය සබරගමුව සැහැල්ලු දුම්රිය පාරට කියන්නේ පුංචි කෝච්චි පාර කියලා. විසිතුරු මතක සහිත මේ දුම්රිය කලකට පෙර ම නැවතුණා. පසුව හෝමාගමට පමණක් ධාවනය වුණු පුංචි කෝච්චිය මෑත අතීතයේ සිට යළිත් අවිස්සාවේල්ල දක්වා ධාවනය ආරම්භ වුණා. දැන් මේ පාරත් පළල් දුම්රිය මාර්ගයක් වෙලා ඉවරයි.  එහි අවිස්සාවේල්ල සිට ඕපනායක දක්වා කොටසත්, යටියන්තොට දක්වා කොටසත් නටබුන් බවට පත්ව අතුරුදන් වුණා. එසේ මතක සටහන් ඉතිරිවුණු අවිස්සාවේල්ල ඕපනායක කෝච්චි පාර ගැන සොයා බැලීමට ගත් උත්සාහයක් මේ. ආණ්ඩුකාර වෙස්ට් රිජ්වේ- srilankaexpress.com වර්ෂ 1800 අග වනවිට අප රට උඩරට දුම්රිය මෙන්ම මාතර  මුහුදුබඩ දුම්රිය ද විශාල…
Read More
උල්කාවකින් විනාශ වූ මැදපෙරදිග නගරය

උල්කාවකින් විනාශ වූ මැදපෙරදිග නගරය

Janaka Prasad15 Oct 2021 සෑම වසරක ම මිලියන ගණනක් කුඩා ගල් කැට ප්‍රමාණයේ උල්කාෂ්ම පෘථිවියට පැමිණෙනවා. මේවා බොහෝමයක් පෘථිවි වායුගෝලයේ ගැටී ගිනිගෙන විනාශ වුවත් වායුගෝලයේ දී දැවී අවසන් වීමට නොහැකි වූ තරමක් විශාල උල්කාෂ්ම පෘථිවි පෘෂ්ඨයට පතිත වීමත් දැකිය හැකි යි. නමුත් බොහෝ අවස්ථාවල ඒවායින් පෘථිවි ජීවීන්ට හානියක් වන්නේ නැහැ. නමුත් සියවසකට වරක් පමණ නිවසක් තරම් විශාල උල්කාෂ්ම වායුගෝලයේ ගැටී පුපුරා යෑම නිසා අනතුරු සිදුවනවා. 2013 වසරේ දී සහ ඊට පෙර 1908 වසරේ දී රුසියාවේ එවැනි පිපුරුම් වාර්තා වුණා. මේවයින් දේපළ හානි වාර්තා වුණත් තුවාල හැරෙන්නට ජීවිත හානි වාර්තා වුණේ නැහැ. නමුත් ක්‍රිස්තු පූර්ව 1700දී පමණ සිදු වූ උල්කාපාත වායු…
Read More
කුන්මින් ප්‍රකාශනය (Kunming Declaration) සහ අපේ පරිසර පද්ධතීන්වල අනාගතය​

කුන්මින් ප්‍රකාශනය (Kunming Declaration) සහ අපේ පරිසර පද්ධතීන්වල අනාගතය​

ජගත් ගුණවර්ධන විසිනි මේ දිනවල චීනයේ කුන්මින් (Kunming) නගරයේ පවත්වනු ලබන ජෛව විවිදත්ව ප්‍රඥප්තියේ පාර්ශ්වයහි පහලොස්වන සමුලුවේදී (15th Conference of Parties)(COP-15) ඊට පාර්ශ්වයන් වන රටවල් විසින් මීට දෙදිනකට පෙර​,එනම්,ඔක්තෝම්බර් මස 13 දින ලොවේ ජෛව විවිධත්වය ආරක්ශා කිරීමට ප්‍රතිඥා දෙමින් පොදු ප්‍රකාශනයක් සම්මත කර ගන්නා ලදී.මෙම සමුලුව පවත්වන කුන්මින් නගරය වෙනුවෙන් එය "කුන්මින් ප්‍රකාශනය​ (Kunming Declaration)" ලෙස නම්කර තිබේ.ලොවේ රටවල් 195ක් ජෛව විවිධත්ව ප්‍රඥප්තියට (Convention on Biological Diversity)(CBD)අත්සන් තබා බලාත්මක කර තිබෙන නිසා (හෙවත් ප්‍රඥප්තියේ පාර්ශවයන් (parties) නිසා) එය මෙම රටවල්වල නියෝජිතයන් සියල්ලගේම අනුමැතියෙන් හෙවත් පාර්ශ්වයන් විසින් අනුමත කර තිබේ.ශ්‍රී ලංකාවද මෙම ජෛව විවිධත්ව ප්‍රඥප්තියයේ පාර්ශ්ව රටක් වේ. මෙම ප්‍රකාශනය මඟින්…
Read More
“..චිත්‍ර කලාව සමාජ යහපත සඳහා භාවිතා කිරීම ..”

“..චිත්‍ර කලාව සමාජ යහපත සඳහා භාවිතා කිරීම ..”

චාල්ස් දයානන්ද විසිනි මනෝසායනික චිත්‍ර කලාවLiving with art ඔක්තෝබර් 14 දි මීගමුවේ ධීවර ගම්මානයක දරුවන් පිරිසක් සමග පැවැත්වූ මනෝසායනික චිත්‍ර කලා අභ්‍යාසය. උදේ 9.30 සිට සවස 4.30 වන තෙක් කුඩා දරුවන් පිරිසක් ඉතා ක්‍රියාකාරීව මෙයට සහබාගි විය .මෙය චිත්‍ර ඉගැන්වීමක් නොවීය .වර්ණ සමග ක්‍රියාකාරී අභ්‍යාසයක් විය .සියලු දෙනා චිත්ත සමාධියකට පත්කිරීම මෙහි අරමුණ විය .ඇදීමේ දක්ෂ තාවය වැදගත් නොවීය .දරුවන් සමග දෙමාපියන් ද ඉතා උනන්දුවෙන් ක්‍රියා කරන අයුරු දැකගත හැකි විය .මෙය ඔවුන්ට ද මනෝසායනයක් විය ...දරුවන්ට උදේ තේ සදහා විවේකයක් දුන්නත් ඔවුන් වැඩ නතර කලේ නැත .කෑම පාර්සලය පසෙක තබා වැඩෙහි නිරතව සිටි අයුරු දැකගත හැකි විය .ඉතා සාර්ථක…
Read More
මාරාන්තික ඩෙංගු රෝගය පරදන නව බලාපොරොත්තුවක්

මාරාන්තික ඩෙංගු රෝගය පරදන නව බලාපොරොත්තුවක්

Republished From: https://thathu.com/2021/10/11/මාරාන්තික-ඩෙංගු-රෝගය-පරද/ ඔක්තෝබර් 11, 2021 කොවිඩ්-19 ගෝලීය වසංගතය හමුවේ මාරාන්තික ඩෙංගු රෝගය ගැන  අප කාගේත් අවධානය බාගදා අඩුව ගිය බවක් පෙනී යන්නට පුළුවන. එහෙත් සෑමවසරකම මිලියන 400ක පිරිසක්  ආසාදනය කරන 25,000ක් දෙනා මරුමුවට හෙලන ඩෙංගු මාරයා පි‍ටුදකීමේ අවශ්‍යතාවයෙහි නම් අඩුවක් කොහෙත්ම ඇතිවන්නේ නැත. විශේෂයෙන්ම, ආසියාවේ සහ ලතින් ඇමරිකාවේ නිවර්තන කලාපීය රටවලට වැඩි බලපෑමක් එල්ලකරන ඩෙංගු මර්ධනයට මගපාදන ඖෂධයක් ගැන සුබ ආරංචියක් අද ලිපියෙන් ගෙන එන්නෙමු.ඩෙංගු රෝගය දැඩි වේදනාව සහ මරණය පවා ඇති කළ හැකි වෛරස් රෝගයකි.  ඩෙංගු  පැතිර යන විට වැඩි වැඩියෙන් පීඩාවට පත් වන නිවර්තන කලාපීය රෝහල් වලට නම් ඇත්තෙන්ම එය  සහනදායී පුවතක් වන්නට පුළුවන. ටෙස්ට් ටියුබ් අත්හදා…
Read More
විමර්ශනාත්මක මාධ්‍යවේදීන් අත්හළ පැන්ඩෝරා බෝම්බය!

විමර්ශනාත්මක මාධ්‍යවේදීන් අත්හළ පැන්ඩෝරා බෝම්බය!

Republished From: https://roar.media/sinhala/main/trending/the-pandora-cluster Milan Perera 7 Oct 2021 ග්‍රීක මිත්‍යා කතා අනුව පැන්ඩෝරා යනු දෙවියන් මැවූ එක්තරා කාන්තාවක්. ඇය සතු ව දෙවියන් ලබා දුන් පෙට්ටියක් හෝ භාජනයක් වැනි දෙයක් තිබුණා. සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේදී එය "පැන්ඩෝරා පෙට්ටිය" ලෙස හඳුන්වනවා. පෙට්ටිය කිසිදා විවෘත නොකරන ලෙස දෙවියන් පැන්ඩෝරාට උපදෙස් ලබා දී තිබුණා. එහෙත්, කුතුහලයෙන් මිරිකුණු පැන්ඩෝරා, පෙට්ටිය විවෘත කළා. සැණෙකින් පෙට්ටිය තුළ සිර වී සිටි යක්ෂ ආත්ම සියල්ල ම ලෝකයට නිදහස් වුණා. බියට පත් වූ පැන්ඩෝරා වහා ම පෙට්ටිය වසා දැමූ හෙයින්, එක්තරා දෙයකට පෙට්ටියෙන් එළියට එන්න හැකි වුණේ නැහැ. පැන්ඩෝරා පෙට්ටිය යළි විවෘත වෙයි!   සැබෑ යක්ෂයන් සදාකාලිකව ම පැන්ඩෝරා පෙට්ටියක සැඟ ව…
Read More

බුද්ධිය විසින් පිටමං කරන ලද හදවත්…

දිනක් මහ මග වැටී තිබුණාගැඹුරු බුද්ධිය විසින් පිටමං කරන ලදප්‍රේමණීය හදවත්තැලීම් සීරීම් තුවාල ද සමග වගීෂා ඕෂිණී  කොළඹ් විශ්ව විද්‍යාලය ශ්‍රී පාලි මණ්ඩපය
Read More
ලය දුඹුරු මාරාවා – සෑම වසරකම ශ්‍රී ලංකාවට නිතිපතා පැමිණෙන සංක්‍ර‍ණිකයෙකි!

ලය දුඹුරු මාරාවා – සෑම වසරකම ශ්‍රී ලංකාවට නිතිපතා පැමිණෙන සංක්‍ර‍ණිකයෙකි!

ජගත් ගුණවර්ධන විසිනි ලය දුඹුරු මාරාවා / ලය දුඹුරු මැසිමාරා / Brown-breasted Flycatcher / Layard's Flycatcher (Muscicapa muttui) සෑම වසරකම ශ්‍රී ලංකාවට නිතිපතා පැමිනෙන සංක්‍රමනිකයෙකි.සාමාන්‍යයෙන් සැප්තැම්බර් මාසයේ අග භාගයේදී පමන මෙරටට පැමිනීම සිදු කරයි. ස්වරූපයෙන් බොහෝදුරට දුඹුරු මාරාවාට (Asian Brown Flycatcher) සමාන මුත් ශරීර ප්‍රමානය අතින් තරමක් විශාලය​.එනම්,ගේ කුරුල්ලෙකු පමන වේ.තවද​,වඩා තද දුඹුරු පාට ඉහල කොටස් මෙන්ම ලා පැහැති පාදත් එක්වරම දෙදෙනා වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට ඉවහල් වන ලක්ශනයන් වේ. මේ පක්ශියාගේ ඇසට ඉදිරියෙන් සුදු පාට කොටසක් සහ ඊට බැඳුනු සහ ඇස් වටකොට පිහිටන සුදු පාට වලයකිනුත් යුතුය​.විශාල සහ ප්‍රකටව දිස්වන ඇස් කලු පාටය​.හොටයේ උඩ කොටස දුඹුරු පාටින් සහ මුල කොටස…
Read More